LESKOVAC

U vreme kada je poljoprivreda postala ozbiljan posao i važna privredna grana, pojedinac kao učesnik u proizvodnji i organizaciji, je neprepoznatljiv za sigurniji nastup na tržištu, već isključivo grupa proizvođača, asocijacija, klasteri i drugi oblici udruživanja koji na tržištu mogu da ponude kvalitet, kvantitet i kontinuitet poljoprivrednih proizvoda.

Problem plasiranja poljoprivrednih proizvoda je posebno izražen kada su u pitanju mala poljoprivredna gazdinstva, usitnjenih poseda. Poljoprivrednici u našoj zemlji ne mogu se pohvaliti da žele da se udružuju. Udruženja, koja postoje u selima, nisu dugog veka. Često čujemo od poljoprivrednika da im udruženje nije potrebno i da je najbolje raditi po starom principu “sam svoj gazda”. Tako je kod nas, a u zemljama Evrope pa i sveta, udruživanje osnova poslovanja poljoprivrednih proizvođača.
Najpovoljniji način povezivanja malih poljoprivrednih proizvođača jesu poljoprivredne zadruge.
Zemljoradničke ili poljoprivredne zadruge mogu biti opšte i specijalizovane. One proizvode ili otkupljuju, prerađuju ili prodaju poljoprivredne proizvode, snabdevaju zadrugare ili kooperante repromaterijalima, ili pružaju i ostale usluge domaćinstvima zavisno od svojih mogućnosti.
Zadruge uživaju posebnu zaštitu Republike Srbije, autonomne pokrajine ili lokalne samouprave u obavljanju svojih delatnosti, koja se ogleda u podsticanju zadrugarstva merama ekonomske i agrarne politike koje se donose i za koje se sredstva obezbeđuju u budžetu.
Zadruga se osniva na osnivačkoj skupštini, kada se između zadrugara zaključi ugovor o osnivanju, usvoje zadružna pravila i izabere rukovodstvo zadruge, odnosno njeni organi upravljanja. Zadrugu može da osnuje najmanje 5 lica, koja su poslovno sposobna. Ta lica mogu da budu domaća i strana fizička lica, ali ne mogu da budu lica koja žive u zajedničkom domaćinstvu sa osnivačem. Osnivačku skupštinu saziva jedan od prestavnika osnivača, namanji broj prisutnih lica na skupštini je 5 i na njoj se odlučuje većinom glasova prisutnih. Na njoj se bira predsednik koji vodi sednicu skupštine, donosi se osnivački akt ( ugovor o osnivanju).
Osnivački akt mora da sadrži: poslovno ime i sedište zadruge, podatke o svim licima koji su osnovali zadrugu, poslovne podatke zaduge, pretežnu delatnost, podatke o odgovornom licu, podatke da li zadruga posluje sa ulozima ili sa članarinama, iznos osnivačkog kapitala,kako se i kada uplaćuje članarina i rezervni fond. Utvrđuju se i zadružna pravila koja mora da poštuje svaki clan zadruge. Zadružna pravila su opšti akt zadruge kojim se uređuje upravljanje zadrugom, unutrašnja organizacija zadruge i druga pitanja u skladu sa ovim zakonom.

Jelena Stojiljković, savetodavac za ratarstvo i povrtarstvo