Partijsko zapošljavanje u Bujanovcu

BUJANOVAC

 

Da li je članstvo u „odgovarajućoj“ političkoj partiji od presudnog značaja za dobijanje zaposlenja u bujanovačkoj Opštinskoj upravi ili nekom  javnom preduzeću? Da li je partijsko zapošljavanje postalo pravilo u jednoj od najnerazvijenijih opština u republici, ili su slučajevi pronalaženja radnog mesta na takav način retki, tek na nivou incidenta?

Stavove o ovoj temi za JUGpress su izneli građani Bujanovca, opozicioni lideri i čelni ljudi lokalne samouprave.

Za mlade i obrazovane ljude u najproduktivnijim godinama, ali nezaposlene već nekoliko godina dileme nema – partijsko zapošljavanje je sveprisutno u Bujanovcu.

„Učlaniš se u stranku, postaneš aktivan član, što u zavisnosti od nivoa obrazovanja i afiniteta podrazumeva aktivnosti kao što su lepljenje predizbornih plakata, odlasci na raznorazne mitinge, skupljanje potpisa, sigurnih glasova – i onda čekaš da dođe na red rešavanje tvog pitanja kada se „tvoja“ stranka dočepa vlasti. Samo zbog posla ogromna većina i Albanaca i Srba ulazi u stranke. Oni koji to ne žele, ako imaju mogućnosti započinju svoj biznis, ako ne – odlaze odavde, Albanci u inostranstvo, Srbi u Beograd“, priča za JUGpress 35-godišnji Albanac, koji nakon dvogodišnjeg čekanja na posao, jer je bez prethodnog ostao nakon privatizacije jednog preduzeća, priprema odlazak „na zapad“.

Ekonomista iz Bujanovca, koji je na evidenciji NSZ od januara 2011. godine, takođe posle „uspešne“ privatizacije nekadašnjeg privrednog giganta ne samo opštine, već i čitavog regiona, iznosi i druge faktore koji obezbeđuju radno mesto.

„Članstvo u stranci je na prvom mestu, naravno, ali ovde ti i adekvatno geografsko poreklo može obezbediti radno mesto, ako si iz „pravog“ sela ili okoline – naći će se nešto sigurno. Treća solucija je da platiš za radno mesto, ima i toga“, kaže ovaj 34-godišnjak i dodaje da više i ne pokušava na konkursima.

„Dosta mi je poniženja, a i nema nikakve svrhe, ovde se konkursi raspisuju pro forme, sve se zna unapred i ko će biti primljen i da li neko već radi na tom radnom mestu za koje se raspisuje konkurs – ako ga uopšte bude“.

Slično misli i 32-godišnja Bujanovčanka sa diplomom Ekonomskog fakulteta u Nišu. Ona se, nadajući se da će taj potez prekinuti sedam godina dugu potragu za radnim mestom, učlanila u stranku.

„Posedovanje odgovarajuće partijske knjižice samo po sebi nije dovoljno. Mali broj konkursa koji budu objavljeni uglavnom su „skrojeni“ po meri onih za koje se proceni da su značajno doprineli stranci. Nektivni članovi ostaju nevidljivi“, ističe naša sagovornica.

„Postalo je uobičajeno da vas vrednuju samo i jedino na osnovu toga da li i kojoj stranci pripadate, to je uslov svih uslova. To će vam reći i poslodavaci, naravno „u poverenju“. Koliko je sve to daleko otišlo govori i činjenica da čak ni besplatne kurseve NSZ ne mogu da pohađaju nezaposleni koji nisu članovi stranke.“

Priču naših sagovornika potvrđuje šef odborničke grupe opozicione Demokratske partije, Hajredin Hida, koji ističe da sve politički neopredeljene stanovnike opštine čeka ista sudbina – dugo čekanje na Birou za zapošljavanje, ali Hida ističe i da se Bujanovac po tome ne razlikuje od ostalih sredina.

„Najveći neprijatelj demokratije je partokratija – kada bez ikakvih kriterijuma do obećanog radnog mesta dolaze predizborni fanatici“, oštar je, po običaju, Hida.

Na naše pitanje, kada je to počelo i po kom obrascu se odvija, odgovara:

„Sporna zapošljavanja se uglavnom događaju u kritičnim trenucima tokom primopredaje vlasti, odnosno na „ničijoj zemlji“, kada ne postoje mehanizmi za sprečavanje takvih pojava. Stojanča Arsić je 2001. godine napuštajući mesto predsednika opštine zaposlio sve koje je mogao i to u Dom zdravlja, JP „Komunalac“ i Opštinsku upravu. Aktuelni predsednik Šaip Kamberi, je na kraju prethodnog mandata, 2012. godine, za samo jedan dan u Direkciji za izgradnju podelio svojim partijskim drugovima 24 rešenja o stalnom radnom odnosu. Sada je u tzv. „kabinet predsednika“ zaposlio 12 njegovih jurišnika koji vrše paralelnu vlast na uštrb načelnika opštinskih odeljenja,“ naglašava Hida i dodaje da se pored ovih „stihijskih slučajeva“, svakodnevno primaju članovi partije, a mladi, obrazovani i kvalitetni kadrovi odlaze“.

Narodni poslanik Nenad Mitrović, prvi čovek bujanovačkih naprednjaka koji su takođe u opoziciji na lokalu, ima drugačije viđenje. Po njemu, takvo zapošljavanje je način da stranke sprovode politiku za koju su od građana dobili poverenje na izborima.

„To svakako podrazumeva da stranka na određena mesta zapošljava kvalitetne i stručne kadrove iz svojih redova, ako je to praksa onda nemam ništa protiv. Što se zloupotrebe zapošljavanja tiče – to je teško dokazati. Mi kao opozicija ne možemo da utičemo na zapošljavanje, niko iz SNS nije dobio posao u Opštinskoj upravi niti dobija šansu, a vlast bi trebala da prilikom zapošljavanja u obzir uzima samo stručnost“.

Ljudi koji odlučuju, nosioci opštinske vlasti, decidirano tvrde da partijskog zapošljavanja kao trenda u Bujanovcu nema, pozivajući se na vladinu odluku o zabrani zapošljavanja. Na našu konstataciju da je zapošljavanje na određeno vreme ipak moguće, šef lokalnog odbora SDS-a i načelnik Odeljenja za finansije u Opštinskoj upravi, Boban Pavlović odgovara:

„Mislim da partijskog zapošljavanja nema. Moguće je angažovanje radnika na određeno vreme i na privremene i povremene poslove, ali taj broj ne sme da prelazi 10% od ukupnog broja zaposlenih u javnom sektoru. Mi ne možemo da zapošljavamo nove radnike, jer nas očekuje racionalizacija zbog viška od 40 radnika. Od prošle godine niko nije dobio rešenje o stalnom radnom odnosu“

Govoreći o zapošljavanju u kabinetu predsednika, Pavlović je rekao da misli da je broj novih radnika manji od 12, ali da su to ljudi koji dolaze i odlaze sa predsednikom opštine i njihovo angažovanje je u skladu sa zakonom.

„Kao što ima slučajeva u celoj zemlji, tako i u Bujanovcu može da se desi da se za neko radno mesto mora konkurisati uz preporuku stranke. Ja ljude ne delim po partijama i možete proveriti ko je dobijao posao tamo gde sam ja mogao da utičem – dobijali su i Srbi i Albanci iz različitih partija“, ističe zamenik predsednika opštine Stojanča Arsić.

„Partijsko zapošljavanje je bila praksa nekih garnitura, ali nikada nije bila i moja. Takvo zapošljavanje je, pre svega, uočljivo u republičkim organima. Ja se time nikada nisam bavio, meni je bitno da taj ko bude primljen dobro radi svoj posao i da za takvo angažovanje postoji realna potreba, da ne dolazimo kao sada u situaciju da imamo 40 radnika viška“.

Arsić je povodom Hidinih tvrdnji da je na kraju svog mandata na čelu opštine zaposlio veliki broj ljudi, izneo podatak da je kada je on napustio mesto predsednika opštine u Opštinskoj upravi bilo 108 zaposlenih, a da je sada taj broj 185, što dovoljno govori samo za sebe.

Govoreći o angažovanju radnika za svoj kabinet, predsednik opštine Šaip Kamberi je rekao da je prilikom njihovog zapošljavanja, pre svega drugog, procenjivao njihovu stručnost i profesionalnost, a ne političku pripadnost.

„To su ljudi koji svojim radom opravdavaju moje poverenje, profesionalci od zanata, počevši od šefa kabineta do svih ostalih. Cilj mi je bio unapređenje rada kabineta i Opštinske uprave, za dobrobit građana. Naši rezultati pokazuju da je moj izbor bio opravdan“.

Na Hidinu konstataciju da zapošljava samo „partijske jurišnike“ Kamberi kaže da je na prošlim izborima on dobio 6.013 glasova i da onda ispada da su svi oni „partijski jurišnici“.

„Ljudi sa partijskim knjižicama nemaju nikakvu prednost kod mene“, odgovara prvi čovek opštine na naše pitanje. „Od tih 6.013 glasova polovina su članovi stranke, nažalost ja ne mogu da ih zaposlim, s obzirom na ekonomsku situaciju u Bujanovcu, a čak i da postoji takva namera, zbog zabrane zapošljavanja u javnom sektoru mi jednostavno nismo u mogućnosti da primamo nove radnike.“

„Priča oko otpuštenih radnika Direkcije za izgradnju je dobila sudski epilog“, reagovao je Kamberi na optužbe Hajredina Hide, „i jasno je da smo mi bili u pravu jer su svi radnici vraćeni na posao“.

„Upravo je Hida, tada kao predsednik Skupštine, tražio od republičkih vlasti da isteraju s posla zaposlene i to zbog partijske pripadnosti. Sada mi plaćamo naknade za sve te neopravdano podeljene otkaze i šteta po opštinski budžet je višemilionska.“

 

Dve paralelne stvarnosti u Bujanovcu. Jedno je sigurno – obrazovani mladi ljudi iz godine u godinu u sve većem broju napuštaju opštinu, i Srbi i Albanci i Romi. Razlozi su u najvećoj meri ekonomski. Dok se smanjuje broj stanovnika, raste broj članova stranaka. Da li će (im) biti bolje kada ostanu samo oni?

Nikola Stevanović

 

 

Punësim partiak në Bujanoc

BUJANOC

A është anëtarësimi në një parti “të përshtatshme” politike me rëndësi vendimtare për të fituar vendin e punës në administratën komunale të Bujanocit apo në një ndërmarrje publike? A është bërë punësimi partiak një rregull në një nga komunat më të pazhvilluara në republikë, apo rastet e gjetjes së një pune në atë mënyrë janë të rralla, vetëm në nivelin e rastësisë?

Pikëpamjet e veta për këtë temë për JUGpresin i kanë shprehur qytetarët e Bujanocit, liderët e opozitës dhe udhëheqësit e vetëqeverisjes lokale.

Për të rinjtë dhe njerëzit e arsimuar në vitet më produktive, por të papunë për disa vite, nuk ka dilema – punësimi partiak është gjithnjë e më i pranishëm në Bujanoc.

“Anëtarësohesh në parti, bëhesh anëtar aktiv, e cila në varësi të nivelit të arsimit dhe prirjes nënkupton aktivitete të tilla siç janë ngjitja e posterave parazgjedhore, pjesëmarrja në tubime të ndryshme, mbledhja e nënshkrimeve, të votave të sigurta – dhe pastaj pret që të vijë në rend dite zgjidhja e problemit tënd, kur “Partia” jote ta marrë pushtetin. Vetëm për shkak të punës, shumica dërrmuese e shqiptarëve dhe serbëve hyjnë në parti. Ata që nuk e duan këtë, nëse kanë mundësi, e fillojnë biznesin e tyre, nëse nuk kanë – ikin nga këtu, shqiptarët jashtë vendit, serbët në Beograd”, tregon për JUGpressin 35 vjeçari shqiptar, i cili pas dy vjet pritjeje për punë, për shkak se në të parën e ka humbur punën pas privatizimit të një ndërmarrjeje, përgatitet të shkojë në perëndim.

Ekonomisti nga Bujanoci, i cili është në evidencën e ANP nga janari i vitit 2011, gjithashtu pas privatizimit “të suksesshëm” të ish-gjigantit ekonomik jo vetëm të komunës, por edhe të gjithë rajonit, përmend edhe faktorë të tjerë të cilët ofrojnë vend pune.

“Anëtarësimi në parti është në rend të parë, natyrisht, por këtu edhe origjina e përshtatshme gjeografike mund të të sigurojë vend të punës, nëse je nga fshati i “duhur” apo mjedisi – me siguri do të gjendet diçka. Zgjidhja e tretë është të paguash për vendin e punës, ekziston edhe kjo”, thotë ky 34 vjeçar dhe shton se më shumë nuk konkurron nëpër konkurse.

“Mjaft jam poshtëruar, por nuk ka edhe kurrfarë dobie, këtu konkurset shpallen vetëm formalisht, çdo gjë dihet paraprakisht se kush do të pranohet dhe nëse dikush tashmë punon në atë vend të punës për të cilin shpallet konkursi, nëse ka konkurs fare”.

Ngjashëm mendon edhe bujanocasja 32 vjeçare me diplomë të Fakultetit Ekonomik në Nish. Ajo duke shpresuar se ai veprim do t'i jepte fund kërkimit shtatëvjeçar për punë, u anëtarësua në parti.

“Posedimi i librezës adekuate partiake, vetvetiu nuk mjafton. Numri i vogël i konkurseve që publikohen, zakonisht janë “të përshtatur” sipas masës së atyre për të cilët vlerësohet se kanë kontribuar dukshëm për partinë. Anëtarët joaktivë mbeten të padukshëm”, thotë bashkëbiseduesja jonë.

“Është bërë e zakonshme t’ju vlerësojnë vetëm në bazë të faktit nëse dhe në cilën parti jeni, ky është kushti i të gjitha kushteve. Këtë do t’jua thonë  edhe punëdhënësit, natyrisht, “në besim”. Sa larg ka shkuar e gjithë kjo, flet edhe fakti se bile edhe kurset falas të SHNP nuk mund t’i ndjekin të papunët të cilët nuk janë anëtarë të partisë”.

Tregimin e bashkëbiseduesve tanë e konfirmon shefi i grupit parlamentar të partisë opozitare Demokratike, Hajredin Hida, i cili thekson se të gjithë qytetarët e papërcaktur politikisht të komunës i pret i njëjti fat – pritje e gjatë në Zyrën e Punësimit, por Hida gjithashtu vë në dukje se Bujanoci nuk është  ndryshe nga mjediset tjera.

“Armiku më i madh i demokracisë është partiokracia-kur pa kurrfarë kriteriumi në vendin e premtuar të punës vijnë fanatikët parazgjedhore”, e thotë rreptë, si zakonisht, Hida.

Në pyetjen tonë, kur ka filluar kjo dhe sipas cilës model po zhvillohet, ai përgjigjet:

“Punësimet diskutabile kryesisht ndodhin në momente kritike gjatë pranimdorëzimit të pushtetit, respektivisht në “tokën e askujt”, kur nuk ekzistojnë mekanizma për të parandaluar dukuritë e tilla. Stojança Arsiq në vitin 2001, duke u larguar nga posti i kryetarit të komunës, i ka punësuar të gjithë ata që ka mundur, bile edhe në Shtëpinë  e Shëndetit, NP “Komunalac” dhe Administratën Komunale. Kryetari aktual Shaip Kamberi, në fund të mandatit të mëparshëm, në vitin 2012, për vetëm një ditë në Drejtorinë për ndërtim, shokëve të vet partiak iu ka shpërnda 24 vendime me kohë të përhershme. Tani në të ashtuquajturain “kabinet i kryetarit” i ka punësuar 12 luftëtarët e tij që ushtrojnë pushtet paralel mbi kurrizin e drejtorëve të drejtorive komunale”, thekson Hida dhe shton se përveç këtyre “rasteve stihike”, çdo ditë pranohen anëtarë të partisë, ndërsa të rinjtë, kuadrot e arsimuara dhe cilësore po largohen”.

Deputeti popullor Nenad Mitroviq, njeriu i parë i Përparimtarëve të Bujanocit, të cilët gjithashtu janë në opozitë në pushtetin lokal, ka një pikëpamje të ndryshme. Sipas tij, punësimi i tillë është mënyra se partitë po realizojnë politikën për të cilën nga qytetarët e kanë fituar besimin në zgjedhje.

“Kjo sigurisht nënkupton se partia për disa vende të caktuara punëson kuadro të kualifikuara dhe profesionale nga radhët e veta, e nëse kjo është praktikë, atëherë nuk kam asgjë kundër saj. Sa i përket abuzimit me punësimin – është vështirë të dëshmohet. Ne si opozitë nuk mund të ndikojmë në punësim, asnjë nga SNS nuk është është punësuar në administratën komunale, e as që i jepet mundësia, kurse pushteti do të duhej, që gjatë punësimit të marrë parasysh vetëm profesionalizmin”.

Njerëzit që vendosin, bartësit e pushtetit komunal, thonë vendosmërisht se nuk ka punësim partiak si trend në Bujanoc, duke iu referuar vendimit të qeverisë për ndalimin e punësimit. Në konstatimin tonë, se  megjithatë, punësimi me kohë të caktuar është i mundur, kreu i këshillit lokal të SDS-së dhe shefi i Departamentit të Financave në administratën komunale, Boban Pavlloviq, përgjigjet:

 

“Mendoj se nuk ka punësim partiak. Mund të angazhohen punëtorë me kohë të caktuar në punë të përkohshme, por ky numër nuk guxon të kalojë 10% të numrit të përgjithshëm të të punësuarve në sektorin publik. Ne nuk mund të punësojmë punëtorë të rinj sepse presim racionalizimin për shkak të tepricës së 40 punëtorëve. Që nga viti i kaluar, askush nuk ka marrë vendim me kohë të përhershme të punës”.

 

Duke folur për punësimin në kabinetin e kryetarit, Pavlloviq ka thënë se mendon se numri i punëtorëve të rinj është më pak se 12, por se ata janë njerëz që vijnë e shkojnë me kryetarin e komunës dhe angazhimi i tyre është në përputhje me ligjin.

 

“Siç ka raste në të gjithë vendin, ashtu edhe në Bujanoc, mund të ndodhë që për një vend pune duhet të konkurrohet me rekomandimin e partisë. Unë nuk i ndaj njerëzit sipas partisë dhe mund të kontrolloni se kush është punësuar aty ku unë kam mundur të ndikoj – janë punësuar edhe serbët, edhe shqiptarët nga parti të ndryshme”, thekson nënkryetari i komunës Stojança Arsiq.

 

“Punësimi i partiak ishte praktikë e disa garniturave, por kurrë nuk ka qenë edhe e imja. Punësimi i tillë  është, mbi të gjitha, i dukshëm në organet republikane. Unë kurrë nuk jam marrë me këtë, për mua është e rëndësishme që ai që pranohet ta bëjë mirë punën e tij dhe se për angazhim të tillë ekziston nevojë reale, të mos vijmë, sikur tani, në situatën kur kemi 40 punëtorë tepricë”.

Arsiq, me rastin e pretendimeve të Hidës, se në fund të mandatit të tij, ka punësuar një numër të madh njerëzish në krye të komunës, deklaroi se kur ai u largua nga posti i kryetarit të komunës në administratën komunale kishte 108 punonjës, tani ky numër është 185, gjë që flet mjaft.

Duke folur për punësimin e punëtorëve në kabinetin e tij, kryetari i komunës, Shaip Kamberi ka thënë se gjatë punësimit të tyre, së pari si të dytin, e ka vlerësuar profesionalizmin e tyre dhe jo përkatësinë politike.

“Këta janë njerëz që me punën e tyre e justifikojnë besimin tim, profesionistë të zanatit, duke filluar nga shefi i kabinetit deri te të gjithë të tjerët. Qëllimi im ka qenë që të përmirësoj punën e kabinetit dhe administratës komunale, në dobi të qytetarëve. Rezultatet tona tregojnë se zgjedhja ime ishte e drejtë”.

Ndaj konstatimit të Hidës se ai punëson vetëm “luftëtarë të partisë”, Kamberi thotë se në zgjedhjet e kaluara ai mori 6,013 vota dhe më pas rezulton se ata të gjitha janë “luftëtarë partiake”.

“Njerëzit me libreza partiake nuk kanë asnjë përparësi te unë”, përgjigjet në pyetjen tonë personi i parë i komunës. “Nga ato 6,013 vota, gjysma e tyre janë anëtarë të partisë, për fat të keq unë nuk mund t’i punësoj ata, duke pasur parasysh situatën ekonomike në Bujanoc, madje edhe nëse ekziston një qëllim i tillë, për shkak të ndalimit të punësimit në sektorin publik, thjeshtë nuk mund të marrim punëtorë të rinj”.

“Historia rreth punëtorëve të përjashtuar të Drejtorisë së Ndërtimit ka marrë epilogun gjyqësor”, ka reaguar Kamberi ndaj akuzave të Hajredin Hidës”, dhe është e qartë se ne kemi pasur të drejtë, sepse të gjithë punëtorët janë kthyer në punë”.

“Ishte pikërisht Hida, atëkohë si kryetar i Kuvendit, që ka kërkuar nga autoritetet republikane t’i largojnë nga puna të punësuarit, edhe atë për shkak të përkatësisë së tyre partiake. Tani ne po paguajmë kompensime për të gjitha ato largime të padrejta dhe dëmi në buxhetin e komunës është shumë milionësh”.

Dy realitete paralele në Bujanoc. Një gjë është e sigurt – të rinj të arsimuar nga viti në vit, gjithnjë e më shumë largohen nga komuna, si serbë, shqiptarë dhe romë. Arsyet janë kryesisht ekonomike. Ndërsa zvogëlohet numri i banorëve, rritet numri i anëtarëve të partive. A do ta (të jetë) kenë më mirë kur të mbeten vetëm ata?

Nikolla Stevanoviq

 

Prati
Obavesti me o
guest

0 Komentara
Inline Feedbacks
Prikaži sve komentare